Je kan je wel inbeelden dat een kat die je huis ondersproeit een heel vervelend probleem is. Je eerste reactie is misschien boos worden omdat je denkt dat je kat dit doet om je te jennen. Dit is echter absoluut niet het geval!
Hoe herkennen?
Sproeien kan je herkennen aan het volgende: de kat staat recht met de staart helemaal omhoog gericht, bij het urine sproeien trilt de staart snel heen en weer. De kat heeft dan een zeer ‘geconcentreerde’ blik en trappelt met de voor- of achterpootjes. Ze lijken als het ware een beetje “high”. Dat is geen helemaal onterecht idee; sproeien is namelijk een heel ontspannend en normaal gedrag voor een kat om te doen. De urine wordt meestal teruggevonden op verticale oppervlakken (vb. gordijnen, ramen, deuren…) en over het algemeen in kleinere hoeveelheden.
Communicatie
Sproeien is voor katten een manier om te communiceren. Je kat wil dus een boodschap overbrengen: hierbij zijn geuren voor katten enorm belangrijk! Het is een normaal kattengedrag. De feromonen die katten verspreiden in de omgeving zijn soortspecifiek, wat wil zeggen dat wij kunnen deze dus niet ruiken. De enige vorm van markeren die we wel kunnen ruiken is ‘sproeien’; dit in tegenstelling tot ander gedrag dat onze spinnende viervoeters vertonen, zoals markeren met gezichtsferomonen of markeren door te krabben. Met het sproeien wil een kat een uiterst krachtige boodschap overbrengen, afweren of aantrekken… Namelijk: hier is het “NIET VEILIG” of “HIER MOET JE ZIJN”.
Bijvoorbeeld:
- Een kat heeft een aanvaring gehad met een andere kat op de trap. In dit geval kan die kat op de trap sproeien om aan te duiden dat het daar niet veilig is (“NIET VEILIG”).
- Een niet gecastreerde kater is op zoek naar een kattinnetje en probeert haar op deze manier te lokken (“HIER MOET JE ZIJN”).
Motivatie
Er kunnen verschillende motivaties zijn waarom een kat sproeit:
- Hormonaal (katten die niet gesteriliseerd of gecastreerd zijn)
- Medische oorzaak
- Chronische stress
- Door angst
- Door frustratie
- Om aandacht te trekken
Zowel katers als kattinnen kunnen sproeien! Achterhalen welke aspect(en) dit stressgerelateerde gedrag bij je kat veroorzaken brengt de sleutel naar de oplossing!
Wat kan je doen?
- Castratie en sterilisatie kunnen helpen; dit indien de kat sproeit uit hormonale motivatie.
- Laat een medische oorzaak altijd uitsluiten door je dierenarts. Indien je kat gezond is neem je best contact op met een kattengedragstherapeut om uit te zoeken waarom je kat dit gedrag vertoont. Het is namelijk niet altijd een voor de hand liggende reden om een mogelijke oplossing te ontrafelen.
- Snel reageren is zeker de boodschap, vooral omdat urine heel wat meubels, vloeren en huisraad kan vernielen. Meer nog: hoe sneller je dit probleem probeert aan te pakken, hoe groter de kans op succes. Meestal begint een kat op één plaats te sproeien en breidt ze dit (misschien langzaam maar zeker) uit naar meerdere plaatsen in huis.
- Reageer of straf je kat niet wanneer hem/haar betrapt: je reactie kan het probleem nog complexer maken. Je kat kan in dit geval van jou aangeleerd krijgen dat hij door te sproeien aandacht kan opstrijken en daarbij iets van je gedaan kan krijgen. Anderzijds zou je kat nog angstiger kunnen worden omdat je boos reageert, wat het sproeigedrag ook verergert. Je viervoeter kan dit gedrag dan gewoon achter je rug om beginnen te doen om je reactie te vermijden.
- Zorg ervoor dat alle basisbehoeften van de kat vervuld zijn; zoals omgevingsverrijking e.d.
- Poets de sproeiplekken met een enzymatisch middel: gebruik een doekje slechts één keer, anders verspreid je de geur.
