Sommige hondenhebben van nature uit een dominant karakter. Maar wat verstaan we net onder ‘dominantie’? En waar komt dit begrip vandaan?
Wat is de theorie van de sociale dominantie?
‘Sociale dominantie’ is oorspronkelijk een ethologische theorie die wordt gebruikt om te spreken over conflictbeheersing in de context van bepaalde soorten die in groepen leven. Het doel van deze theorie is om wetenschappers in staat te stellen interacties binnen een groep van dezelfde soort te beschrijven en de resultaten te voorspellen.
Het is belangrijk hierbij te benadrukken dat er geen sprake is van het beschrijven van de interacties tussen verschillende soorten.
Het zou dus niet correct zijn om te kijken naar de interacties tussen mens en hond door middel van het fenomeen dominantie.
Waar komt het idee van dominantie vandaan?
Het concept van dominantie komt voort uit de vergelijking tussen de hond en de wolf. Deze vergelijking is gebaseerd op het oude ethogram van wolven in gevangenschap. Dit ethogram is echter niet langer relevant, zoals Mech en zijn medewerkers in hun onderzoek uit 2003 hebben aangetoond.
Toch wordt nog steeds algemeen aangenomen dat de sociale interacties van de twee soorten zeer gelijkaardig zijn, vooral als we kijken naar het hiërarchische systeem. Echter, hondenroedels lijken het hiërarchische systeem van wolven helemaal niet over te nemen. In feite is het zelfs zeer moeilijk om enige vorm van hiërarchie binnen een groep huishonden te ontdekken.
Laten we ook niet vergeten dat interactie tussen honden over het algemeen nauwlettend door de mens wordt gecontroleerd. Dit is nog duidelijker als we kijken naar de interacties tussen mens en hond.
Gezien deze verschillende elementen is er dus geen echte reden om je hond te willen domineren. Aan de andere kant betekent dat niet dat hij niet opgeleid moet worden!
Waarom is praten over dominantie een probleem?
Een van de grootste problemen met het begrip ‘dominantie’ is in feite dat het van de wetenschappelijke taal naar de taal van het dagelijks leven is verschoven. Waarom? Omdat we niet meer op dezelfde manier over hetzelfde begrip praten. Deze drift leidt ons tot het misbruiken van het gedrag van onze trouwe viervoeters.
Door een hond te categoriseren als dominant hebben we de neiging om de rest van zijn gedrag te interpreteren als bewijs van deze staat, terwijl de zogenaamde dominante hond in werkelijkheid gewoon slecht opgeleid en ongezellig is. Een goed getrainde en goed gefokte hond zal geen tekenen van agressie tegen mensen en honden in zijn omgeving vertonen.
Bovendien is deze verkeerde interpretatie van het gedrag van de hond bijzonder gevaarlijk omdat het tot twee dingen kan leiden:
- Gewelddadig gedrag ten opzichte van je hond omdat je wilt laten zijn dat jij hem onder controle kunt houden;
- Verlatingsangst; omdat de situatie onherstelbaar lijkt.
Wat kunnen we hieruit leren?
Weten of een hond dominant is of niet is geen probleem op zich. Het belangrijkste is dat je je goed voelt in het bijzijn van je hond, dat hij goed getraind is en dat jullie relatie zo gezond mogelijk is.
Referenties
Bradshaw, J., Casey, R., Blackwell, E., & Browne, W. (2008). Dominance in domestic dogs: Useful construct or bad habit? Journal of Veterinary Behavior,3, 176-190. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.jveb.2007.11.002
Steinker, A. (2007). Terminology Think Tank: Social dominance theory as it relates to dogs. Journal of Veterinary Behavior, 2, 137-140. doi: 10.1016/j.jveb.2007.07.004
Westgarth, C. (2016). Why nobody will ever agree about dominance in dogs. Journal of Veterinary Behavior, 11, 99-101. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.jveb.2015.02.004
